W domach dziecka jest wiele maluchów, które z różnych powodów nie są wychowywane przez biologicznych rodziców. Poszukuje się dla nich domów, w których będą mogły dorastać, doświadczając rodzinnej bliskości i poczucie jedności z innymi, tworząc domową społeczność. Przebywanie w zaciszu domowym ma korzystny wpływ na rozwój malucha. Na ten stan rzeczy ludzie używają zamiennie określeń: rodzina zastępcza oraz adopcja. Jednak, czy to jest to samo? W niniejszym artykule wskażemy różnice pomiędzy tymi dwiema formami sprawowania pieczy zastępczej.

Rodzina zastępcza a adopcja, czy to to samo?

Zarówno piecza zastępcza, jak i adopcja cechują się chęcią pomocy dzieciom, które nie mają wsparcia od swoich bliskich, od których powinni je otrzymać. Bez względu na to, na jaką formę wsparcia maluchów zdecyduje się rodzina, mierzy się ona z podobnymi wyzwaniami. Rodziny zastępcze i adopcyjne zajmują się wychowaniem dzieci opuszczonych, które zmagają się z różnymi trudnościami przystosowawczymi. Te maluchy mogą być skłonne do agresji, przejawiać zachowania opozycyjno-buntownicze, czy autoagresywne. Występują u nich różne traumy, wynikające z nieprawidłowości doświadczanych w domu rodzinnym. Proces wychowania dziecka w pieczy zastępczej, czy adopcyjnej jest bardzo wymagający i wymaga ogromnej wiedzy na temat rozwoju dziecka i trudności z jakimi się boryka. Osoby decydujące się na tę formę wsparcia powinny wykazywać się dużą cierpliwością i chęcią poszerzania swojej wiedzy oraz wachlarza konstruktywnych metod wychowawczych, tak by wspierać socjalizację pociechy. 

Rodzina zastępcza a adopcja różnice.

Podstawową kwestią różniącą te dwie formy pomocy jest okres sprawowania opieki. Dzieci z domu dziecka do adopcji trafiają na stałe. Rodzice adopcyjni sprawują opiekę nad pociechą do czasu osiągnięcia pełnoletniości lub końca nauki, tak jakby bylo rodzicami biologicznymi. Mają takie same prawa i obowiązki. Z kolei rodziny zastępcze zajmują się dzieckiem przez określony czas. W przypadku ustąpienia czynnika, który odebrał rodzicom biologicznym prawo do opieki, dzieci zostają zabrane z pieczy zastępczej i wracają do domu rodzinnego. Bywają też sytuacje, ze po jakimś czasie, dzieci z rodziny zastępczej trafiają na stałe do jakiegoś domu do adopcji. Mogą one też zostać na stałe  w pieczy zastępczej, jednak nie jest to pewne. Rodzina zastępcza żyje w świadomości, że maluch może zostać od nich zabrany, co nieco komplikuje ciągłość jego procesu wychowania.

Jak to się przekłada na kontakty dziecka z rodzicami biologicznymi?

Rodziny zastępcze mają obowiązek dbania o kontakty dziecka z jego biologicznymi rodzicami, czy innymi krewnymi. Wynika to z faktu, iż celem pieczy zastępczej jest oczekiwanie na ustąpienie trudności w domu rodzinnym i powrót malucha do niego. Z kolei, gdy została wdrożona z sukcesem procedura adopcyjna opiekunowie nie muszą organizować spotkań dziecka z rodzicami biologicznymi. Decyzję o tym powinni podjąć mając na uwadze dobro pociechy. Psychologowie zalecają jednak, by w sposób odpowiedni do rozwoju dziecka poinformować je o jego korzeniach. 

A co z pomocą finansową?

Rodziny zastępcze dodatkowe pieniądze na rzecz sprawowania opieki nad dzieckiem. Ponadto jeśli zdecydują się sprawować pieczę zastępczą zawodowo, jeden z opiekunów otrzymuje za to wynagrodzenie. Z kolei pomoc przy adopcji nie wygląda już tak optymistycznie. Rodzice adopcyjni mogą liczyć jedynie na takie wsparcie, jakie przysługuje wszystkim rodzinom w Polsce, czyli zasiłki rodzinne, czy 500 plus. Ponadto rodziny zastępcze mają darmowy dostęp do opieki psychologów i terapeutów, a rodziny adopcyjne nie.